Câu chuyện “Bát hạnh đào”
Trong một thiền viện nơi sơn cốc có một tiểu đệ tử vô cùng chăm chỉ. Bất kể là đi hóa duyên hay đi rửa rau, quét dọn tiểu đệ tử đều thực hiện rất cần mẫn. Thế nhưng, tâm tư lại luôn rối loạn, bản thân tiểu đệ tử cũng không hiểu vì sao lại thành ra như vậy nên trong lòng rất khổ sở.
Tiểu đệ tử luôn cảm thấy mệt mỏi, quầng mắt cũng ngày càng thâm. Cuối cùng không chịu được nữa cậu bèn tới tìm sư phụ của mình hỏi: “Sư phụ, con quá mệt mỏi, thế nhưng không thấy được thành tựu nào hết, xin cho con hỏi nguyên nhân là vì đâu?”
Lão thiền sư trầm tư một lúc rồi nói: “Con mang cái bát hằng ngày mình dùng đi hóa duyên đến đây”
Sau khi tiểu đệ tử mang bát tới, lão thiền sư nói: “Được rồi, đặt nó xuống đây, con hãy đi lấy quả hạnh đào bỏ đầy vào bát này”
Tiểu đệ tử không biết sư phụ có dụng ý gì, nhưng cũng nhanh chóng mang tới một rổ hạnh đào, bỏ mười mấy quả vào thì đã đầy bát.
Lão thiền sư hỏi đồ đệ: “Con có thể bỏ thêm hạnh đào vào bát được nữa không?”
Tiểu đệ tử nói: “Bát hạnh đào đã đầy rồi, nếu cứ cho thêm vào thì sẽ rơi xuống ạ!”
Nghe vậy, vị thiền sư gợi ý: “Vậy con hãy mang gạo cho vào trong bát thử coi”
Tiểu đệ tử nghe sự phụ liền chạy vào bếp mang một ít gạo đến, cậu bỏ gạo vào bát hạnh đào, trong bát có những khe hở giữa các quả hạnh đào nên bỏ được rất nhiều gạo vào trong. Sau khi gạo lấp đầy cả bát thì tiểu đệ tử dừng lại, đột nhiên như ngộ ra điều gì: “À, vừa rồi bát còn chưa đầy”
Lão thiền sư hỏi đồ đệ: “Vậy bây giờ con nghĩ bát đã đầy chưa?”
Tiểu đệ tử trả lời: “Hiện giờ đã đầy rồi ạ”
Lão thiền sư liền bảo: “Con thử đổ nước vào trong bát xem như thế nào?”
Tiểu đệ tử lấy nước đến rồi đổ vào trong bát, sau khi đổ được nửa bát nước vào, lần này thấy tất cả các khe đã được lấp đầy.
Lão thiền sư lại hỏi đồ đệ: “Lần này thì đầy rồi chứ?”
Tiểu đệ tử nhìn một lúc lâu, thấy bát hạnh đào đã đầy rồi nhưng lại không dám trả lời, không biết sư phụ còn cho thêm thứ gì vào nữa không.
Lão thiền sư nhìn vậy cười bảo tiểu đệ tử mang một ít muối đến, rồi bỏ muối vào trong bát, thế mà nước trong bát cũng không tràn ra chút nào. Lúc này, tiểu đệ tử có vẻ như ngộ ra điều gì đó, lão thiền sư hỏi cậu: “Con hãy giải thích xem tại sao lại như vậy?”
Tiểu đệ tử nói: “Con biết rồi, điều này nói lên rằng chỉ cần vẫn còn kẽ hở thì vẫn có thể dung nạp được nhiều thứ”.
Lão thiền sư lắc đầu cười, nói: “Đây không phải là điều mà ta muốn nói với con”.
Sau đó lão thiền sư đổ hết những thứ trong bát vào trong một cái chậu, chỉ còn lại một cái bát không. Lão thiền sư làm chậm rãi, vừa đổ vừa nói: “Chúng ta vừa cho hạnh đào vào trước, bây giờ chúng ta làm ngược lại xem như thế nào?”
Lần này lão thiền sư cho một thìa muối vào bát trước, rồi đổ đầy nước vào, sau đó cho gạo vào bát, lúc này nước bắt đầu tràn ra ngoài.
Khi gạo đã đổ đầy bát, lão thiền sư nói với đồ đệ: “Con xem, bây giờ có thể cho quả hạnh đào vào trong bát được nữa không?”
Đệ tử ngơ ngác chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra.
Lão thiền sư chậm rãi nói tiếp: “Nếu cuộc đời của con giống như cái bát, khi trong đó chứa toàn là gạo, tức là trong đầu con chỉ nghĩ đến những chuyện nhỏ bé, vậy thì làm sao có thể bỏ những thứ lớn lao vào trong được!”
Đến lúc này, tiểu đệ tử mới hoàn toàn minh bạch, cúi đầu cảm tạ sư phụ thật sâu.
Lời bình câu chuyện “Bát hạnh đào”
Cuộc đời vốn ngắn ngủi, nếu bạn cả ngày chỉ lo bôn ba, chạy vạy, bận rộn không ngừng với những thứ nhỏ nhoi thì làm sao còn tâm trí để dung nạp những điều lớn lao vào cuộc sống của mình.
Hãy nghĩ xem, nếu cuộc đời của bạn như một cái bát thì làm sao có thể phân biệt được đâu là gạo, đâu là hạnh đào. Muốn làm được những điều lớn lao, muốn cuộc sống nhẹ nhàng và đơn giản hơn thì phải xác định được cái gì là quan trọng nhất trong cuộc sống của mình, biết rõ “hạnh đào” của mình là gì!
