Vào một ngày nọ có một vị sư lên rừng lấy củi, trên đường về gặp một cậu bé đang chạy chơi đùa, hái hoa bắt bướm.
Vị sư bèn đến gần cậu bé và hỏi: “Trên tay con cầm gì thế?”.
Cậu bé trả lời một cách láu cá: “Con đố sư biết đó, nhưng nếu sư nói sai, sư phải mất cho con một bó củi nhé?”.
Vị sư cười hiền trả lời: “Một con bướm này đã chết đúng không?”.
Cậu bé cười phá lên: “Ha ha, sư đoán sai rồi, đúng là con bướm, nhưng nó còn sống ạ!”.
Nói rồi, cậu mở hai lòng bàn tay, con bướm vội vã bay đi.
Vị sư ôn tồn bảo cậu bé: “Vậy à, củi của con đây, con cầm về đi”.
Khi trở về nhà, cậu bé hí hửng kể lại câu chuyện bó củi cho cha nghe, cứ tưởng sẽ được cha khen, ai dè người cha nghiêm nghị nói: “Con hãy đem bó củi lên chùa trả rồi xin lỗi sư thầy ngay!”.
“Nhưng con đã thắng sư thầy mà?”, cậu bé trả lời một cách hậm hực.
Lúc này người cha mới ôn tồn giải thích cho con trai: “Nếu sư nói con bướm còn sống, con cũng bóp cho nó chết đúng không? Từ đầu, ông ấy đã định đem bó củi để đổi lấy một mạng sống rồi đó”.
Nghe vậy, cậu bé đã nhận ra lỗi sai của mình và lặng lẽ cúi đầu. Hai cha con cùng đem bó củi lên chùa, chắp tay xin lỗi vị sư. Vị sư chỉ khẽ mỉm cười, gật đầu.
Trong cuộc sống, có rất nhiều người mắc phải những sai lầm như cậu bé trong câu chuyện trên. Tuy thân xáс họ đã lớn, nhưng tư tưởng lại chỉ như một đứa trẻ chưa hiểu thấu sự đời. Lừa được của ai thứ gì, liền cảm thấy đắc ý, nghĩ rằng mình “khôn”, nhưng thật ra cái khôn ở đây là khôn lỏi. Điều này thật đáng chê trách.
Những người ngạo mạn và hiếu thắng chỉ thấy được cái lợi cỏn con trước mắt, mà không biết được thật sự mình đã đánh mất điều gì. Thứ họ đánh mất đi chính là cơ hội để học hỏi, trau dồi kiến thức và cơ hội để trưởng thành.
Bởi vậy, chớ thấy người ta lùi bước mà bảo là họ thua, họ kém. Họ làm như vậy chẳng qua vì họ không thích sự tranh đấu, hơn thua, họ có thể “nhẫn” một chút lùi một bước để thấy được cả “biển rộng trời cao”. Điều ấy mới thật là đáng quý và trân trọng.
Vì nếu không có chính kiến, không có ý chí kiên cường, không có sự tu dưỡng trau dồi đạo đức, thì chắc chắn khi động chạm đến danh, đến lợi, liệu ta có thể nhấc chân bước lùi thật nhẹ nhàng hay không?
Người ta thường nói, thiện lương khó hơn là thông minh, bởi vì thông minh là thiên phú, còn thiện lương là một sự lựa chọn. Điều này là rất đúng.