Khiêm nhường, lắng nghe và không ngừng học hỏi
Một người học giả từng hỏi thiền sư về Thiền nhưng lại chẳng chịu lắng nghe. Ông ta thao thao bất tuyệt nói về quan điểm của mình.
Thiền sư không nói gì chỉ im lặng đãi trà và lắng nghe. Trong lúc rót trà, vị thiền sư không dừng lại kể cả khi trà sắp tràn. Người học giả nhìn thấy liền sốt sắng nói: "Ngài đừng rót nữa, nó sẽ tràn ngay lập tức".
Lúc này, vị thiền sư điềm đạm nói: "Ông giống như cốc trà đầy, chứa đầy những thành kiến và ý kiến riêng. Làm sao ta có thể nói về Thiền với ông được?".
Biển tiếp nhận nước từ trăm sông, chỉ có dung nạp mới trở nên rộng lớn. Chúng ta sống ở đời phải có tấm lòng bao dung, tinh thần cầu tiến, ham học hỏi. Đối mặt với những điều chưa biết phải khiêm nhường, lắng nghe. Chỉ có vậy, bản thân mới tiến bộ.
Sống thông tuệ là không oán, không bận
Trong "Trang Tử - Sơn Mộc" có một câu chuyện như sau: Khi một người vượt sông bằng thuyền, nhìn thấy chiếc thuyền đối diện sắp va vào, người này lớn tiếng nhắc nhở nhiều lần, nhưng không ai đáp lại, bèn nguyền rủa người lái con thuyền không biết nhìn. Nhưng sau đó, người này phát hiện ra thuyền không người lái thì cơn giận lập tức biến mất.
Vậy mới nói, trong cuộc sống này có nhiều chuyện xảy ra không như chúng ta suy đoán. Trước khi làm gì hãy suy xét thật kỹ càng, đừng để tâm mang oán, mang hận. Sống không oán, không hận mới là cách sống thông tuệ ở đời.
Càng đọc mình càng thông tuệ
Người ông và đứa cháu luôn duy trì thói quen dậy sớm và đọc sách. Vào một ngày nọ, người cháu hỏi: "Ông ơi, ngày nào cháu cũng đọc sách như ông, nhưng cháu không hiểu, gấp sách lại thì quên hết. Cách đọc này có ích gì không?".
Người ông không nói lời nào, xoay người lấy một rổ tre đựng than đưa cho "Cháu mang rổ than này đi đựng nước về cho ông".
Người cháu vâng lời, đi liền mấy lần mà chẳng mang được giọt nước nào về nhà. Thấy bộ dạng đứa cháu mệt lả, ông mỉm cười chỉ vào cái rổ tre đựng than. Lúc này người cháu đã nhận ra, cái rổ đã khác trước, sạch từ trong ra ngoài.
Từ câu chuyện này rút ra chân lý: Đọc nhiều sách, ngay cả khi bạn không hiểu hoặc không nhớ, nó sẽ thay đổi bạn một cách vô tri giác, cả bên trong lẫn bên ngoài.
Trên đời này, không có việc gì gọi là "tốn công vô ích". Càng đọc mình càng thông tuệ.
Muốn thành công, phải nỗ lực
Một tiểu đệ hỏi lão thiền sư: "Sự phụ, con mệt quá, bận từ sáng đến tối. Vì sao không có thành tựu?".
Vị thiền sư đăm chiêu nghĩ một lúc rồi yêu cầu đồ đệ mang 1 cái bát rỗng đến. Vị thiền sư đặt hơn chục quả óc chó vào bát và hỏi: "Con có thể bỏ thêm quả óc chó vào bát không?".
Tiểu đồ đệ nói: "Bát đã đầy, con không thể bỏ thêm vào đó được nữa".
Vị thiền sư không nói gì mà hành động ngay: Ông đổ gạo vào các khe hở của quả óc chó, đầy cả cái bát. Tiểu đồ đệ dường như đã hiểu ra điều gì đó.
Lúc này, vị thiền sư tiếp tục đổ 1 muỗng nước vào bát và dường như tất cả các khe hở đều đã được lấp đầy.
Vị thiền sư hỏi đệ tử; "Lần này đã đầy chưa?". Tiểu đồ đệ không dám trả lời. Không ngờ vị thiền sư lại cho một nắm muối vào nước, và nước cũng không hề tràn ra ngoài.
Đời người giống như một cái bát rỗng, nếu bạn lấp đầy nhiều việc nhỏ trước, bạn sẽ không có thời gian để lo những việc lớn. Ở đời, đừng sống chỉ là sống thôi, sống phải thật trí huệ, thấu tình đạt lý. Và để làm được điều đó, bạn phải giữ được cái tâm thanh tịnh.
