Thời kì Đông Hán, Mao Nghĩa người Lô Giang và Trịnh Quân người Bình Đông đều là những bậc quân tử trung hậu chính trực, quang minh chính đại, được coi là tấm gương sáng trong vùng.
Làm quan không vì công danh
Ở Nam Dương có một người tên là Trương Phụng rất ngưỡng mộ danh tiếng của Mao Nghĩa. Vì để gặp được Mao Nghĩa, Trương Phụng đã rời khỏi quê nhà, không quản đường xá xa xôi tới Lô Giang bái kiến Mao Nghĩa.
Khi Trương Phụng vừa tới nơi, đúng lúc có công văn đưa tới, mời Mao Nghĩa đến An Dương làm huyện lệnh. Mao Nghĩa đọc xong thư nhậm chức thì nét mặt lộ rõ vẻ vui mừng. Điều này khiến Trương Phụng cảm thấy khó chịu. Chẳng lẽ một bậc quân tử danh tiếng lẫy lừng như Mao Nghĩa lại dung tục như vậy, lại ưa thích chốn quan trường, cầu công danh, lợi lộc hay sao? Vậy nên Trương Phụng lập tức cáo từ, không còn thiết tha gặp lại Mao Nghĩa nữa.
Vài năm sau, khi mẫu thân của Mao Nghĩa qua đời, ông liền xin phép được từ quan. Mặc dù hoàng đế hết lần này tới lần khác níu giữ, thậm chí còn thăng chức cho ông làm Thái thú, nhưng ông vẫn kiên quyết từ quan về nhà.
Khi Trương Phụng biết chuyện, dường như đã hiểu được sự tình nên trong lòng vô cùng cảm khái: “Tấm lòng của bậc hiền nhân quân tử thì kẻ phàm phu tục tử không thể đo lường được. Năm đó Mao Nghĩa vui mừng như vậy, ta lại cho rằng ông ấy thích làm quan, đâu biết được ông làm quan là để phụng dưỡng mẹ già!”
Cày thuê cuốc mướn bù đức cho anh
Nói về Trịnh Quân, người ở Bình Đông. Lúc ấy, khi anh trai của Trịnh Quân đang làm sai nha trong huyện, thường nhận quà hối lộ của người khác để giúp mở cửa sau, tạo thuận lợi cho người khác đi đường tắt. Việc làm này trái với đạo lý và dĩ nhiên là điều không hợp pháp.
Trịnh Quân đã nhiều lần khuyên nhủ, nhưng ông ta xem những lời nói của Trịnh Quân như gió thoảng bên tai, nhất định không chịu nghe. Trịnh Quân nghĩ tới nghĩ lui, ông quyết định bỏ nhà đi làm thuê làm mướn cho người ta, cuối năm được bao nhiên tiền công ông đều mang về đưa hết cho anh trai.
Ông nói với anh trai rằng: “Tiền dùng hết thì còn kiếm ra được, nếu tham ô hối lộ mà bị bắt vào nhà lao thì tất cả sẽ mất hết. Tiền làm sai nha thì huynh dùng, đệ làm mướn để bù thêm cho huynh”.
Anh trai của Trịnh Quân nghe xong vô cùng xúc động, từ đó trở nên công chính liêm minh, không chiếm một chút lợi lộc gì của người khác nữa.
Trịnh Quân từng làm đến chức Thượng thư, sau này ông đã chủ động cáo quan về quê, cùng anh trai sống những tháng ngày đơn sơ, đạm bạc.
Hoàng đế Đông Hán là Hán Chương Đế vô cùng tôn trọng nhân cách của cả Trịnh Quân và Mao Nghĩa nên đã hạ chiếu ban thưởng, mỗi người được ban cho 1 nghìn đấu ngô, mùa thu hàng năm còn sai sứ giả tới thăm hỏi vấn an, và kêu gọi quan dân noi gương học hỏi.
Trương Phụng vì thế lại càng thêm tôn kính Mao Nghĩa, ông vẫn thường thở dài tự nói với mình rằng: “Thật là hổ thẹn! Hiểu lầm một người rất dễ, nhưng thấu hiểu một người lại là chuyện vô cùng gian nan!”
Hiểu lầm người rất dễ, thấu hiểu người mới thật gian nan
Trong cuộc sống, cõ lẽ hiểu lầm một ai đó chỉ là chuyện của giây của phút, nhưng thấu hiểu họ thì lại là chuyện của cả kiếp cả đời.
Bạn nói một người sao sầu não, tiêu cực, yếu đuối nhưng bạn lại không biết họ đang trải qua những gì.
Bạn nói một người phải nghĩ thoáng, đừng buồn nữa, phải buông bỏ, sao ngu ngốc khờ dại, nhưng bạn lại không biết họ đang cảm nhận thế nào.
Cảm giác và suy nghĩ khi đứng trong một nỗi đau, nỗi buồn, sẽ hoàn toàn khác. Cảm giác đánh mất đi một điều gì đó rất quan trọng, điều mà mình đã đặt rất nhiều yêu thương, hi vọng, điều mà mình nuôi dưỡng, không dễ nguôi ngoai.
Mỗi người trong cuộc đời đều sẽ có những ngày, có những giai đoạn như thế. Như một kẻ nhỏ bé, yếu ớt, luôn hoang mang không ổn định và cần chỗ dựa.
Cuộc sống của người khác phát sinh việc gì, họ đang trải qua khó khăn và trắc trở gì, đứng tại lập trường của mình, chúng ta cũng không biết được, những điều chúng ta nhìn thấy chỉ là bề ngoài mà thôi…
Chúng ta có từng trải qua khổ đau mới hiểu được nỗi đau của người khác. Chúng ta có trải qua con đường đời gập ghềnh nhấp nhô như thế nào mới hiểu được người khác cũng trải qua như vậy.
